De nieuwe ‘knock-out rule’
Vorige maand kreeg ik van een vriend de opmerking dat ik zoveel negatieve informatie verspreid. Ik ben dan ook op zoek gegaan naar positief nieuws en guess what: ik heb heel wat gevonden 😊
Het eerste bericht is pseudo-positief: het betreft namelijk het aantal faillissementen in 2022. Er waren er serieus wat maar gelukkig is het pré-coronaniveau nog niet gehaald. Dit zie ik graag als goed nieuws want er zijn al een tijd onheilstijdingen hierover. Hopelijk is het geen voorbode voor een slecht 2023
Het nieuwe verbintenissenrecht kent heel wat positieve veranderingen. Een eerste interessante nieuwigheid betreft de algemene voorwaarden. In het verleden was er vaak discussie of de aan- of verkoopvoorwaarden geldig waren. De nieuwe ‘knock-out rule’ stelt dat er bij tegenstelling weliswaar een overeenkomst tot stand komt, maar dat alle onverenigbare bepalingen uit de algemene voorwaarden van beide partijen elkaar opheffen. Dit geldt steeds tenzij een partij vooraf duidelijk en uitdrukkelijk te kennen geeft dat ze niet gebonden wil worden door de overeenkomst. Deze nieuwigheid leidt zeker tot een doordachter gebruik van algemene voorwaarden en dit is toe te juichen.
Bovendien wordt expliciet gesteld dat elke clausule in een overeenkomst die een “kennelijk onevenwicht” creëert tussen partijen onrechtmatig is. Hierdoor zijn partijen er niet toe gebonden.
Dit alles gaat er zeker toe leiden dat preventief meer gecommuniceerd wordt en dit kunnen we alleen maar toejuichen.
Overmacht kent iedereen. ‘ The act of God’ zoals de Engelse vertaling is, zorgt er voor dat wanneer de uitvoering van een verbintenis onmogelijk is geworden door omstandigheden die buiten de wil van de partijen ontstaan, dan kan de verbintenis verbroken worden. De imprevisieleer sluit hier bij aan maar het betreft situaties waar de uitvoering “onredelijk zwaar” geworden is door onvoorzienbare en niet aan een partij toerekenbare omstandigheden (bijvoorbeeld door onvoorzienbare prijsstijgingen van grondstoffen, etc.)De schuldenaar/klant kan de schuldeiser/leverancier in dergelijke situaties vragen de overeenkomst aan te passen of zelfs te beëindigen. Wanneer deze heronderhandelingen mislukken binnen een redelijke termijn, kan de rechter op verzoek van één van de partijen de overeenkomst aanpassen aan de wijziging in omstandigheden of kan hij overgaan tot de geheel of gedeeltelijke beëindiging van de overeenkomst.
“Anticipatory breach”
Het nieuwe recht voorziet ook de zogenaamde ‘anticipatory breach’ Het gaat om het anticipatief instellen van sancties door de schuldeiser. Deze sancties worden ingesteld wanneer de schuldeiser vreest dat de schuldenaar zijn verbintenis niet zal nakomen. De schuldeiser kan dan zijn deel van de verbintenis opschorten.
De schuldeiser kan in uitzonderlijke omstandigheden de overeenkomst zelfs ontbinden wanneer het duidelijk is dat de schuldenaar, na te zijn aangemaand om binnen een redelijke termijn voldoende waarborgen te bieden, zijn verbintenissen niet zal nakomen (met opnieuw als gevolg voldoende ernstige gevolgen voor de schuldeiser).
Het nieuwe verbintenissenrecht is van toepassing zowel op B2B-, B2C- en C2C-overeenkomsten. Het biedt ondernemingen een aantal nieuwe mogelijkheden bij het sluiten en uitvoeren van overeenkomsten.
Nog goed nieuws: het begrip sustainability geraakt ingeburgerd. Duurzaamheid / ESG zijn niet langer theoretische begrippen maar leven meer en meer in de praktijk. Er wordt transparant, geloofwaardig en onderbouwd mee gewerkt zodat grondstof- en energieverbruik kan gereduceerd en geoptimaliseerd worden. De pijlers zijn ‘ people, planet en profit’ Het welzijn van mensen, de draagkracht van de aarde en de rendabiliteit van de onderneming zijn de basisfactoren om een duurzaam beleid uit te bouwen.
Velen vinden het misschien moeilijk om positieve berichten over energiemaatschappijen te melden. Ik wil dit toch graag doen want ik ben ongelofelijk blij met de initiatieven die genomen worden om klanten met betaalmoeilijkheden te ondersteunen. Energiebedrijven die tips geven om minder verbruik te hebben en die zelf afbetaalplannen promoten als onderdeel van hun marketingcampagnes, het lijkt een tang op een varken maar het gebeurt wel degelijk en goed onderbouwd. Het is misschien een druppel op een hete plaat, toch biedt elke actie die bijdraagt aan armoedebestrijding een meerwaarde. Het is zeker geen overbodige luxe. Toe te juichen!